Chùa Dầu Khánh Hoà được khởi tạo từ thời Vua Lý Thái Tông từ năm 1024 vào thế kỷ 12, trước kia do hai xã Phương Du và Hương Du phụng sự tức là Yên Khang và Phương Du ngày nay để thờ các vị tướng có công giúp Vua nuôi quân dẹp giặc giữ nước đó là Hoàng Tử Ngự Câu Vương và Công chúa Huyền Tư. Nằm trong quần thể di tích lịch sử Chùa Dầu có các đền, miếu: Miếu Lăng Cô, đền Đông, đền Thượng, đền Xuân, đền Rậm, đền Đỏ, đền Trung và đền Khoai là nơi thờ cũng các danh tướng có công lập địa, khai bốt, rèn gươm đánh giặc lúc bấy giờ. Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp chùa Dầu được lấy làm căn cứ cách mạng để dân quân du kích và bộ đội địa phương chiến đấu bảo vệ quê hương.

  Hình ảnh lễ hội chùa Dầu năm 2023

   Đồng chí Đào Duy Thắng bí thư BCH Đảng bộ xã đánh trống khai hội

Quần thể di tích Chùa Dầu đã được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong xã, các tín đồ tăng ni phật tử quan tâm giữu gìn và đóng góp trùng tu tôn tạo. Gần 10 thể kỷ trôi qua cùng với thời gian và biến cố thăng trầm của lịch sử cảnh chàu ngày càng được mở mang khang trang hơn trước nhưng vẫn giữ được nét cổ kính phong trần như bệ sen đá ngàn năm. Năm 1993, Chùa Dầu được Nhà nước cấp bằng di tích lịch sử văn hoá.

Theo phong tục cổ truyền cứ các năm Tý, Ngọ, Mão, Dậu Dảng bộ và nhân dân trong xã lại tổ chức lễ hội truyền thống Chùa Dầu. Thời gian tổ chức diễn ra trong 1,5 ngày, nhân dân trong xã rước bách thần của 7 đền và rước lễ về tại chùa để làm lễ tế giôc ông Hoàng, bà Chúa, đó là một nét văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam thể hiện đạo lí "Uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây"

Thông qua lễ hội khơi dậy tình yêu quê hương đất nước, lòng tự hào dân tộc, thể hiện truyền thống quý báu của cộng đồng, tôn vinh những hình tượng thiêng, được định danh là những vị “Thần”, những người có thật trong lịch sử dân tộc Việt Nam. Hình tượng các vị thần linh đã hội tụ những phẩm chất cao đẹp của con người. Đó là những anh hùng chống giặc ngoại xâm; những người khai phá vùng đất mới, tạo dựng nghề nghiệp; những người chống chọi với thiên tai, trừ ác thú; những người chữa bệnh cứu người; những nhân vật truyền thuyết đã chi phối cuộc sống nơi trần gian, giúp con người hướng thiện, giữ gìn thuần phong mỹ tục tốt đẹp của quê hương củng cố tinh thần đoàn kết, tạo khí thế thi đua sôi nổi, chung sức, chung lòng xây dựng quê hương ngày càng ấm no hạnh phúc giàu đẹp và văn minh.

Năm 2023 lễ hội được diễn ra vào lúc Đảng bộ và nhân dân xã Khánh Hòa vừa hoàn thành gieo cấy vụ chiêm Xuân, đang tích cực hoàn thành các tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, xóm nông thôn mới kiểu mẫu. Đây là dịp để cán bộ và các tầng lớp nhân dân xã Khánh Hòa, con em quê hương, quý khách thập phương tưởng nhớ các anh hùng dân tộc, các vị tướng triều Trần đã có công dẹp giặc, bảo vệ giang sơn, đất nước.

Một số hình ảnh của lễ hội truyền thống chùa Dầu, xã Khánh Hòa, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình.

Phạm Thị Oanh_ cán bộ đài truyền thanh xã